ศาสนาแห่งการดับทุกข์ และสร้างสุขอย่างแท้จริง

“ดูก่อนอานนท์ ธรรมก็ดี วินัยก็ดี ที่เราได้แสดงไว้ และบัญญัติไว้ด้วยดีนั่นแหละ จักเป็นพระศาสดา ของพวกท่านสืบแทนเราตถาคต เมื่อเราล่วงไปแล้ว” พระพุทธเจ้าตรัสบอกพระอานนท์ ก่อนปรินิพพาน

พระพุทธศาสนา กำเนิดจากพระปัญญาตรัสรู้ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยพระองค์ทรงเสียสละความสุขส่วนพระองค์ อาศัยความอุตสาหะพยายามเสาะแสวงหาธรรมเครื่องพ้นทุกข์ จนได้พบความจริงแห่งชีวิต กล่าวคือ อริยสัจสี่ หลังจากนั้น ก็ได้เสด็จออกโปรดเวไนยสัตว์ เพื่อให้หลุดพ้นจากสังสารวัฏฏ์

พระพุทธเจ้า มีพระนามเดิมว่า "สิทธัตถะ" ทรงประสูติ เมื่อวันขึ้น ๑๕ ค่ำเดือนวิสาขะ(เดือน ๖) เป็นพระราชโอรสของพระเจ้าสุทโธทนะ และพระนางสิริมหามายา แห่งนครกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะ ทันทีที่ประสูติ ก็ทรงดำเนินได้ ๗ ก้าว โดยเบื้องใต้พระบาทมีดอกบัวผุดขึ้นรองรับ และทรงเปล่งอภิสวาจาว่า "เราเป็นผู้เลิศ เป็นประเสริฐที่สุดในโลก การเกิดของเราครั้งนี้ เป็นครั้งสุดท้าย ภพใหม่ต่อไปไม่มี" หลังจากประสูติได้ ๕ วันก็ได้รับคำพยากรณ์จากพราหมณ์ว่า ถ้าพระองค์เสด็จอยู่ครองราชสมบัติ จักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ผู้ทรงมีพระบรมเดชานุภาพมาก แต่ถ้าเสด็จออกผนวช จักได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้เป็นศาสดาเอกของโลก

ตลอดระยะเวลาของวัยเด็กถึงวัยหนุ่ม พระองค์ถูกปรนเปรอด้วยกามสุขต่าง ๆ เพื่อป้องกันความน้อมใจในการออกบวช ตามพระประสงค์ของมหาราชผู้เป็นพระบิดา ถึงกระนั้นก็ไม่อาจต้านทานได้ เมื่อครั้งหนึ่งพระองค์ทรงเสด็จประภาสอุทยาน และได้พบนิมิตแห่งเทวทูต ๔ ได้แก่ คนแก่ คนเจ็บป่วย คนตาย และนักบวช เพราะทรงเห็นความไม่เที่ยงแห่งชีวิต และประสงค์ที่จะช่วยชาวโลกให้พ้นทุกข์ พระองค์จึงตัดสินพระทัยเสด็จออกบวช ในขณะที่มีพระชนมายุ ๒๙ พรรษา

พระองค์ใช้เวลาศึกษาจากนักปราชญ์หลายสำนักเพื่อมุ่งหวังทางพ้นทุกข์ ก็ไม่ประสบผลสำเร็จ แม้จะด้วยวิธีการต่าง ๆ จนถึงวิธีการทรมานตนอย่างอุกกฤษ์ ทรงตัดสินพระทัยหันมายึดทางสายกลาง มุ่งมั่นบำเพ็ญเพียรด้วยพระปัญญาอันยิ่งของพระองค์เอง จึงได้ทรงบรรลุพระสัพพัญญุตญาณ ตรัสรู้อริยสัจสี่ (ความจริงอันประเสริฐสี่ประการ) ขณะที่มีพระชนมายุได้ ๓๕ พรรษา รวมระยะเวลา ๖ ปีที่พระองค์ใช้ในการศึกษาค้นคว้า จนกระทั่งตรัสรู้พระสัมมาสัมโพธิญาณ

หลังจากนั้น พระองค์ก็ทรงนำหลักธรรมที่พระองค์ทรงค้นพบ สั่งสอนเวไนยสัตว์โดยพิจารณาอุปนิสัยเปรียบด้วยบัว ๔ เหล่า ทรงใช้เวลาประกาศศาสนาทั้งสิ้น ๔๕ พรรษา จนเสด็จดับขันธ์ปรินิพพานเมื่อมีพระชนมายุ ๘๐ พรรษา และได้ตรัสปัจฉิมโอวาท เพื่อเตือนสติพระสาวกทั้งหลายเป็นครั้งสุดท้ายว่า

“ภิกษุทั้งหลาย! บัดนี้เราขอเตือนพวกท่านให้รู้ว่า สิ่งทั้งหลายในโลก มีความเสื่อมสลาย เป็นธรรมดา ท่านทั้งหลายจงทำหน้าที่อันเป็นประโยชน์ แก่ตนและคนอื่นให้สำเร็จบริบูรณ์ ด้วย ความไม่ประมาทเถิด”

การประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ได้เกิดขึ้นในวันเดียวกัน คือวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ซึ่งก็คือ “วันวิสาขบูชา”

เรื่องเกี่ยวข้อง :
   - สังเวชนียสถาน ๔ ตำบล
   - เมืองสำคัญในพุทธประวัติ
   - วีดีโอ : สารคดีแห่งศตวรรษ "ตามรอยพระพุทธเจ้า"

จุดมุ่งหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนา